Reorx, bóg kuźni, spojrzał na świat i uznał go za dobry. Do pomocy w pracy konstrukcyjnej przy wykuwaniu go sprowadził ze sobą jedną ósmą ludzi stworzonych przez bóstwa Neutralności. Reorx powiódł swój lud wybrany przez morze, obiecując im mistrzostwo w rzemiosłach. Przez niezliczone lata Kowale (jak sami się nazwali) pracowali z ochotą pod nadzorem boga, a każde kolejne pokolenie osiągało wyższy poziom rzemieślniczego mistrzostwa. Jednakże serca ludzkie dążą do zmian, a ambicja i duma przysłaniają im powołanie. Wielu zaczęło pracować wyłącznie dla własnej chwały, tworząc dla siebie rzeczy z chciwości i nie chcąc pracować dla korzyści całego świata. Rozgniewany Reorx obłożył Kowali klątwą, na zawsze zmieniając ich w nową rasę. Stworzył z nich niski ludek i zasiał w ich sercach płonącą żądzę majsterkowania, wynajdowania i budowania. Kowale stali się rasą gnomów. Zasmucony wpływem Chaosu na świat Reorx zaczął szukać sposobów spętania tej niezwykłej potęgi. Pod namowami innych bóstw wykuł Szary Klejnot. Wewnątrz tego kamienia uwięziono Chaos, którego energia została spętana, lecz promieniowała wokół. Klejnot umieszczono na Lunitari, czerwonym księżycu magii Neutralności. W międzyczasie gnomy poświęcały całe stulecia na wynajdowanie nowych, cudownych technicznych dziwów. Pracowały nad stworzeniem Wielkiej Maszyny, mającej służyć jakiemuś wspaniałemu (choć nieznanemu) celowi. Ponieważ miała to być Wielka Maszyna, gnomy zbudowały ją trzydziestokrotnie większą niż wskazywały pierwotne plany (które rozrosły się w ogromne tomiska) i zainstalowały mechanizmy niemające nic wspólnego z pierwotnym projektem, choć według gnomów z pewnością winny usprawnić działanie. Wreszcie Wielką Maszynę ukończono, lecz na Krynnie nie było źródła energii zdolnego wprawić ją w ruch. Reorx wciąż kochał gnomy, pomimo gniewu, jaki do nich żywił. Zobaczył, co zbudowały, i chciał podarować im moc potrzebną do uruchomienia Wielkiej Maszyny. Bóg kuźni zesłał wizję skromnemu, mało znaczącemu gnomowi, w której zobaczył on Szary Klejnot pulsujący w czerwonym sercu Lunitari. Istota niewielkich rozmiarów zareagowała tak, jak każdy przedstawiciel jej rasy - zbudował wynalazek. Stworzył mechaniczną drabinę, która wydłużała się powoli, unosząc z ziemi. Jakimś cudem (pewnie sprawionym przez Reorxa) drabina działała sprawnie. Gnom wziął wielką sieć i powoli wspiął się na księżyc. Gnomy pochwyciły Szary Klejnot i bezpiecznie wróciły na Krynn, podekscytowane na myśl o energii zdolnej zasilić Wielką Maszynę. Jednak w chwili, gdy otworzyły sieć, kamień skoczył w powietrze i odleciał na zachód. Oszalałe gnomy zbudowały statki i ruszyły w pościg. Klejnot nie dał się dogonić i szybko dotarł do wybrzeży Ansalonu. Przez lata podróżował nad krainami, rozsiewając wszędzie chaos. Rośliny i zwierzęta przybierały nowe kształty pod wpływem szerzących się na świecie magicznych energii. Wreszcie klejnot dotarł do krainy Gargatha, księcia o potężnych zdolnościach magicznych, pobłogosławionego przez Zivilyna. Dysponując zawczasu wiedzą daną od boga, czarodziej uwięził Szary Klejnot w wieży, aby jego światło rozjaśniło całą okolicę. Dwie armie gnomów (które od pokoleń ścigały klejnot) połączyły siły w celu odebrania zdobyczy. Jedna grupa żywiła przekonanie, że Szary Klejnot reprezentuje nieograniczone bogactwo. Druga była skrajnie ciekawa samego kamienia i jego działania. Zażądali wydania kamienia, ale lord Gargath odmówił. Rozpoczęła się wojna o Szary Klejnot. Gnomy atakowały licznymi nieudanymi wynalazkami i doświadczały ogromnych strat, ale nie uznały się za pokonanych przez silniejsze wojsko Gargatha. Wreszcie dokonały odkrycia, które pozwoliło im przebić zewnętrzny mur Gargatha (raczej przypadkiem niż planowo). Gnomy wdarły się na podwórze, pchając naprzód napędzane parą machiny bojowe. W tym momencie światło klejnotu zalało obszar, przyćmiewając światło słońca. Chaotyczne energie Szarego Klejnotu przeniknęły obie armie, które rzuciły się walczyć ze sobą nawzajem. Ci, którzy pożądali kamienia dla bogactwa, stali się krasnoludami. Ci trawieni ciekawością zmienili się w kenderów. Szary klejnot umknął, wędrując po innych częściach Krynnu. Niewiele wiadomo o jego historii przez niezliczone eony, aż do ostatniego roku Wieku Rozpaczy. Wtedy pozwolił się pojmać irdom, którzy w swej pysze wierzyli, że mogą rozbić kamień i bezpiecznie okiełznać jego moc magiczną w obronie przed siłami zła. Irdowie zdołali rozbić kamień, czego rychło pożałowali. Oszukani przez Chaos, mimowolnie wypuścili go znowu na świat. Lato Chaosu zmieniło świat na zawsze, rozpoczynając Wiek Śmiertelników.
Źródła[]
- Smocza Lanca: Opis Świata